27 Haziran 2012 Çarşamba

Yakup Aksoy Kemençesiyle Sarı Gelin Hikayesi

Sarı Gelin ezgisi benim de içimi parçalayan bir Anadolu ezgisi... Karadeniz kemençemi ne zaman elime alsam yüreğimden parmaklarıma orada yay ve tele uzanan duygu seli bu ezgiyi çıkarıp yayıyor ortaya...  Bu ezgiyi kimler hangi tarzda söylemiş, hangi enstrümanları kullanmış, hangi makam ile okumuş diye incelediğimde gördüm ki icra eden her sanatçı kendi duygusunu da katmış bu ezgiye.. Hüzün, türkünün hikayesi ile icra edenin yüreği arasında köprü kurmuş adeta...
İşte 200 bin misafir öğrencinin buluştuğu Mezunlar Erzurum'da etkinliğinde Karadeniz kemençem ile icra edeceğim ezginin bendeki izlerini paylaşmak istedim sizlerle... (Morfikirler Haberi)

YAKUP AKSOY KEMENÇESİYLE SARI GELİN HİKAYESİ
Sarı Gelin, eski çağlardan beri Çoruh ırmağı boyunda yaşayan Hırıstıyan Kıpçak beyinin kızıdır. Ve saçları sarıdır. Zaten türkü adını da bey kızının sarışın olmasından alır. Erzurum'lu bir delikanlı sarışın Kıpçak beyinin kızına aşık olur ve Erzurumlu delikanlı ile sarışın Kıpçak kızının arasında büyük bir aşk başlar.  Bu aşk Erzurum ve yöresinde yaşanmaktadır. 
Günümüzde türkünün hem Ermenice hem Türkçe versiyonları mevcut olmakla beraber, türkünün Anadolu'nun bağrından çıkan Türkçe bir türkü olduğu yönünde görüşler ağır basmaktadır. Bu iddia ise, Türk kültüründen etkilenen Ermeniler arasında birçok şifahi halk edebiyatı ürünümüzün yasıyor olmasından kaynaklanmaktadır. 
Sarisin Kipcak kizina asik olan delikanlının ailesi kiz ile evlenmesine karşı çıkar. Delikanlı ise kıza deli gibi aşık olur ve aşkını şiirle mırıldanarak söyler. 
Kız bey kızıdır. Zaten bey de kızını vermez bu delikanlıya… Delikanlı sarışın güzel kızı kaçırmaya karar verir ve nihayet kaçırır.  Kıpçak beyinin adamları iki kaçak aşığın peşine düşer ve uzun bir takipten sonra bulurlar ve delikanlıyı öldürürler.
Aslında bu hikayeye konu olan kızın Gürcü olduğu yönünde de iddialar vardır. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doc. Dr. Gürsoy Solmaz, Sarı Gelin türküsünün kahramanı olan genç kızın 1130'lu yıllarda yörede hüküm süren Gürcü Penek Kralı'nın  kızı olduğunu ileri sürmektedir. Solmaz, ''Türkünün kahramanı kız ne Türk ne de Ermeni'dir, Sarı Gelin aslında Gürcü kızıdır..."' demiştir. 
Ancak Sarı Gelin türküsünün dilden dile dolaşmasının , acılı ve hüzünlü bir aşkın hikayesi olmasından kaynaklandığı muhakkaktır.


Yakup Aksoy 27 Haziran 2012 Beykoz/İstanbul

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder